DİKKAT: Türkiye Tarihi, Selçuklu Türklerinin 1071 Malazgirt Savaşı ile başlayıp günümüze kadar devam eden Anadolu’nun tarihidir. Türkiye Tarihini beş döneme ayırabiliriz:

1.       Birinci Beylikler dönemi

2.       Türkiye Selçuklu Devleti dönemi

3.       İkinci Beylikler dönemi

4.       Osmanlı Devleti dönemi

5.       Türkiye Cumhuriyeti dönemi

 

İLK TÜRK BEYLİKLERİ DÖNEMİ

Malazgirt Zaferi’nden sonra Sultan Alparslan, Anadolu’nun fethini hızlandırabilmek için; “Fethedilen yer fethedenin malıdır.” Uygulamasını başlatmıştır. Böylece Anadolu’nun ilk fatihleri olan Selçuklu şehzadeleri ve komutanları ele geçirdikleri topraklarda Büyük Selçuklu Devleti’ne bağlı olarak beylikler kurmuştur.

NOT: Bu beylikler, Büyük Selçuklu Devleti’nin dağılması ile bağımsız hale gelmiştir.

 

DANİŞMENTLİLER (1080-1178)

  • Danişmentoğlu Ahmet Gazi tarafından kurulmuştur.
  • Orta Anadolu’da kurulan bu beyliğin Merkezi Sivas’tır.
  • Bizansla, Haçlılarla ve Ermenilerle mücadele etmişlerdir.
  • Sınırları Fırat’tan Sakarya’ya kadar uzanmıştır.

NOT: Bu yüzden I. Beyliklerin en güçlüsüdür. (Türkiye Selçuklu Devleti’ni beylik olarak saymıyoruz.)

  • Taht kavgaları ile Sivas, Malatya ve Kayseri kollarına ayrılmışlardır.
  • Beyliğe, Türkiye Selçuklu Sultanı, II. Kılıçarslan, son vermiştir.

NOT: Böylece, Türkiye Selçuklu Devleti’ne katılan ilk Türk Beyliği olmuşlardır.

Danişmetlerden kalan önemli eserler:

1. Tokat/ Niksar’daki Yağıbasan Medresesi,

DİKKAT: Yağıbasan Medresesi, Türkiye’de inşa edilen ilk medresedir. 

2.   Kayseri Ulu Cami,

3.   Melikgazi Türbesi

NOT: Danişmentname, Battal Gazi’nin torunu olan Danişmentli Ahmet Gazi’nin kahramanlıklarını anlatır.

 

SALTUKLULAR (1072-1202)

  • Anadolu’da kurulan ilk Türk Beyliğidir.
  • Emir Kasım Saltık tarafından kurulmuştur.
  • Merkezi Erzurum olarak Doğu Anadolu’da kurulmuştur.
  • Gürcülerle, Ermenilerle, Haçlılarla mücadele etmişlerdir.
  • Türkiye Selçuklu Sultanı Rükneddin Süleyman Şah, Gürcistan seferi dönüşünde beyliğe son vermiştir.

Saltuklulardan kalan önemli eserler:

  1. Kale Cami,
  2. Tepsi Minare,
  3. Üç Kümbetler,
  4. Mama Hatun Türbesi 

 

MENGÜCEKLER (1072-1228)

  • Mengücek Gazi tarafından Erzincan, Kemah ve Divriği yörelerinde kurulmuştur.
  • Kuruluşundan kısa bir süre sonra Erzincan ve Divriği kollarına ayrılmıştır.
  • Anadolu’nun Türkleşmesine ve Anadolu’da Türk kültürünün yerleşmesinde önemli katkıları vardır.
  • Bizans ve Gürcülerle mücadele etmişlerdir.
  • Beyliğe, Türkiye Selçuklu Sultanı I. Aleaddin Keykubat son vermiştir.

DİKKAT: Mengücekler, Türkiye Selçuklularına bağlanan son Beyliktir. Böylece Anadolu Türk birliği ilk kez tam olarak sağlanmıştır.

Mengüceklerden kalan önemli eserler:

  1. Moğol istilası ve depremler yüzünden eserlerinin birçoğu zamanımıza kadar gelememiştir.
  2. Günümüze kalan en önemli eserleri, Divriği Ulu Camiidir. Bu cami, darüşşifa ile birlikte yapılmış bir külliyedir. 

 

ARTUKLAR (1072-1202)

  • Artuk Beyin oğulları, İl Gazi ve Sökmen tarafından Güneydoğu Anadolu‘da kurulmuştur.
  • Üç kol halinde kurulmuşlardır. Bunlar;
  1. Hasan Keyf Artukluları (Hısn-ı Keyfa- Diyarbakır’da)
  2. Mardin Artukluları
  3. Harput Artukluları

Artuklardan kalma önemli eserler:

  1. Malabadi Köprüsü
  2. Mardin Hatuniye Medresesi
  3. Mardin Ulu Cami
  4. Diyarbakır Artuklu Sarayı
  5. Semanin ve Şehidiye Medreseleri

 

ÇAKA BEYLİĞİ (1081-1093)

  • Çaka Bey tarafından İzmir’de kurulmuştur.
  • Çaka Bey, Bizans’ta esirken denizciliği öğrenmiştir.  

NOT: Böylece, ilk Türk denizcisi Çaka Bey olmuştur.

  • Güçlü bir donanma kurarak Midilli, Sakız, Sisam ve Rodos adalarını fethetmiştir.
  • Bizans ve Haçlılara karşı denizlerde mücadele etmiştir.
  • İstanbul’u almak amacı ile damadı Türkiye Selçuklu Sultan’ı I. Kılıçaslan ve Peçenekler ile bir ittifak kurmuştur.
  • Ancak, Bizans entrikaları sonucu damadı olan I. Kılıçaslan tarafından öldürülmüştür.
  • Çaka Bey’in ölümü üzerine İzmir ve yöresini ele geçiren Bizanslılar bu beyliğe son vermişlerdir.

DİĞER TÜRK BEYLİKLERİ

BEYLİĞİN ADI

KURUCUSU

KURULDUĞU YER

Sökmenliler

Sökmen bey

Van-Ahlat

İnaloğulları

Sadr bey

Diyarbakır

Çubukoğulları

Çubuk bey

Harput ve yöresi

Dilmaçoğulları

Mehmet bey

Bitlis ve yöresi

İnançoğulları

Mehmet bey

Denizli-Ladik

Tanrıvermişoğulları

Tanrıvermiş

Efes ve yöresi

 

İLK TÜRK BEYLİKLERİNİN TÜRK TARİHİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ

  • Anadolu’nun fethini gerçekleştirdiler.
  • Anadolu’nun Türkleşmesini sağladılar.

Bunu;

  1. Yaptıkları fetihlerle,
  2. Yatıkları imar faaliyetleriyle,
  3. Anadolu’daki yerlere Türkçe adlar vererek 

Gerçekleştirdiler.

  • Türk-İslam dünyasını;
  1. Bizans,
  2. Ermeni,
  3. Gürcü
  4. Haçlılara

karşı korudular.

 

TÜRKİYE (ANADOLU) SELÇUKLU DEVLETİ

Türkiye Selçuklu Devleti’ni üç bölüme ayırarak inceleyebiliriz.

1. Kuruluş dönemi

                 —- Haçlı Seferleri

2. Yükselme dönemi

                  —- Moğollar ve Kösedağ savaşı  

3. Dağılma ve yıkılış devri

 

KURULUŞ DÖNEMİ

  • Devlet, Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından Büyük Selçuklu sultanı Melikşah’tan alınan ferman ile kurulmuştur.(1075)
  • Başkenti İznik’tir ve bu dönemde boğazlarda hâkimiyet sağlanmıştır.
  • Boğazların hâkimiyet altına alınmasıyla Bizans İmparatoru Aleksi Komnen ile Türkiye Selçukluları İstanbul Boğazı’nı sınır olarak belirleyen Drakın Çayı Antlaşması’nı imzalamıştır. Süleyman Şah, böylece Batı sınırını güvence altına almıştır.
  • Selçuklu sultanı Süleyman Şah, Adana, Tarsus, Antalya, Antep ve Antakya’ yı da fethedince Suriye Selçuklu Meliki Tutuşla araları açılmış Halep yakınlarında yapılan savaşı Süleyman Şah kaybetmiş ve bu savaşta ölmüştür.

NOT: Bazı kaynaklara göre yenilgiden sonra Fırat Nehri’ni geçmeye çalışırken boğularak ölmüştür.

  • Süleyman Şah’ın mezarı bugün Suriye sınırları içinde bulunan Caber Kalesi’nde yer alırken bölgede yaşanan sorunlar nedeniyle Suriye’nin Eşme köyüne taşınmıştır.

I. KILIÇ ARSLAN DÖNEMİ

  • I.Kılıçarslan döneminde I.Haçlı Seferi nedeniyle başkent İznik’ten Konya’ya taşınmış; İznik Bizans’a bırakılmak zorunda kalmıştır.
  • İzmir’deki Çaka Beyliği ile akrabalık ilişkileri kurulmuştur.
  • Çaka Bey’in kuvvetlenmesini istemeyen Bizans İmparatoru, Çaka Bey ile I.Kılıçarslan’ın arasını açmış ve I. Kılıçarslan Çaka Bey’i ortadan kaldırmıştır.
  • Bizans ile saldırmazlık antlaşması yapan Kılıçarslan, Danişmentlilerden Malatya’yı daha sonra Suriye’ye yönelerek Musul’u almıştır.
  • Bu gelişmeler üzerine Büyük Selçuklu sultanı Muhammed Tapar ordusunu Kılıçarslan’ın üzerine göndermiştir.
  • Yapılan savaşta I. Kılıçarslan atı ile Habur Irmağı‘nı geçerken boğularak ölmüştür.

I. MESUT DÖNEMİ

  • Kılıçarslan’ın oğlu Şahinşah ile mücadele ederek tahta geçmiştir.
  • Önce Danişmentliler ile işbirliği yaparak Bizans’a karşı başarılar kazanmış; Ardından Danışmentler’in taht kavgalarından yararlanarak Ankara, Çankırı, Elbistan ve Kastamonu’yu ele geçirmiştir.
  • I. Mesut, Konya yakınlarda Bizans ordusunu yenmiştir.
  • II. Haçlı ordusunun Anadolu’ya yaklaştığı haberi üzerine Bizans ile bir anlaşma yapmıştır.
  • II. Haçlı ordusunu Eskişehir’de yenerek büyük bir zafer kazanmıştır.
  • Çukurova’daki bazı şehirleri de ele geçiren I. Mesut Konya’da ölmüştür.

DİKKAT:

  1. Anadolu Selçuklu Devletinin ilk bakır parası bu dönemde basılmıştır.
  2. İlk İmar ve şehirleşme faaliyetleri bu dönemde başlamıştır.

 

HAÇLI SEFERLERİ

·         Orta Çağ’da Hıristiyan Avrupa’nın birleşerek, Kudüs ve çevresini Müslümanların elinden almak ve pek çok ekonomik ve siyasi sebeple İslam dünyasının üzerine düzenledikleri seferlerdir.

·         Seferlere katılan askerler giderken kıyafetlerinin önünde, dönerken arkasında haç işareti taşımışlardır. Bu yüzden seferler “haçlı seferleri” adını almıştır.

·         Haçlı Seferleri 11. yüzyıl sonlarından 13. yüzyıl sonlarına kadar sürmüştür.

·         Seferlere karşı en çok Türkiye Selçuklu ve Eyyubi Devletleri ile Anadolu beylikleri  mücadele etmiştir.

 

YÜKSELME DÖNEMİ

II. KILIÇARSLAN (SULTAN-I MUAZZAM)

  • II. Kılıçarslan’ın ilk işi Bizans ile saldırmazlık anlaşması imzalamak olmuştur.
  • Danışmentliler Beyliğinden Kayseri, Elbistan, Tokat, Niksar ve Sivas’ı almıştır.
  • Bu dönemde önemli bir gelişme olarak Kayseri’de uluslararası fuar niteliğinde Yabanlu pazarı kurulmuştur.
  • Mengücekoğulları Beyliği egemenlik altına alınmıştır.
  • Böylece Türkiye Selçuklu sınırı Fırat Nehri’nden Sakarya Nehrine kadar genişlemiştir.
  • Selçukluların Anadolu’daki gelişimini gören Bizans İmparatorluğu ile 1176 Miryokefalon savaşı yapılmıştır.

MİRYOKEFALON SAVAŞI

  • Miryokefalon Savaşı’nın diğer adı (Yurt tutan) veya (kumdanlı) savaşıdır.

Miryokefalon savaşı sonucunda;

  1. Türklerin Anadolu’dan atılmayacağı; Anadolu’nun Türk yurdu olduğu anlaşıldı.
  2. Bu zafer ile Türkiye Selçuklu Devleti Türk-İslam dünyasında önemli bir konuma yükseldi.
  3. Bizans saldırı durumundan savunma durumuna geçti.
  4. Türkiye Selçuklunun bu zaferi III. Haçlı seferinin nedenlerinden birisi oldu.
  5. Bu zaferden sonra Batı kaynakları ilk defa Anadolu’dan Türkiye ismi ile bahsetmiştir.
  • II. Kılıçarslan Dönemi’nde Eskişehir ve Kütahya fethedildi.
  • II. Kılıçarslan ülkeyi 11 oğlu arasında paylaştırmıştır. Bu da taht mücadelelerinin yaşanmasına sebep olmuştur.

NOT: Bu dönemde Anadolu’nun ilk Kervansarayı olan Alay Han yapılmıştır.

NOT: Anadolu Selçuklu Devleti’nde ilk altın para bu dönemde basılmıştır.

I.GIYASEDDİN KEYHÜSREV

  • II. Rükneddin Süleyman Şah’ın ölümü üzerine tahta geçmiştir.
  • Trabzon Rum İmparatorluğu üzerine sefere çıkarak Samsun’u almıştır.
  • Antalya alınarak önemli bir limana sahip olunmuştur.
  • Antalya alınca buradaki Hıristiyanlar için Mina adı verilen bir mahalle kurulmuştur.
  • Kıbrıs krallığı ve Venedik ile ticaret antlaşmaları imzalanmıştır.
  • İznik İmparatoru ile yapılan Alaşehir savaşında şehit olmuştur.

NOT: Ravendi’nin Selçuklu isimli eseri I. Gıyaseddin Keyhüsrev’e sunulmuştur.

NOT: Anadolu Selçuklu Dönemi’nin ilk medresesi olan Koca Hasan Medresesi ve ilk hastane Gevher Nesibe Darüşşifası bu dönemde açılmıştır.

I. İZZEDDİN KEYKAVUS DÖNEMİ

  • Bu dönemde kara deniz ticaretinde önemli bir güç elde edilmiştir.
  • Kastamonu ve Sinop fethedilmiştir.
  • Çukurova Ermenileri ve Trabzon İmparatorluğu vergiye bağlanmıştır.
  • Artuklu Beyliği alınmıştır.

NOT: Anadolu Selçuklunun ilk Tersanesi bu dönemde Sinop‘ta açılmıştır.

I. ALAEDDİN KEYKUBAD DÖNEMİ

  • Anadolu Selçuklu Devleti’nin en güçlü dönemidir.
  • Moğol tehlikesi sebebiyle kaleler ve surlar onarılmış ve Moğollara karşı Eyyübiler ile işbirliği yapılmıştır.
  • Önemli bir liman şehri olan Alanya (Alaiye, Alaaddin Keykubat’tan ismini almıştır.) alınmıştır.
  • Kırım’ın Suğdak Limanı ele geçirilmiştir.

NOT: Selçukluların yaptığı ilk denizaşırı sefer.

  • Bu dönemde Selçuklu donanması denizaşırı sefer düzenleyebilecek kadar güçlenmiştir.
  • Mengücekliler ve Harput Artuklularına son verilmiştir.
  • Gürcistan üzerine seferler düzenlenmiştir.
  • Harzemşahlarla yapılan 1230 Yassı Çemen Savaşı ile bu devlete son verilmiştir.

NOT: I. Alaaddin Keykubat döneminde Kubadabad ve Alaiye Sarayları yapılmıştır.

NOT: Dünyada ilk defa devlet sigortacılığı uygulanmıştır.

II. GIYASEDDİN KEYHÜSREV DÖNEMİ

  • Bu dönemde Baba İshak İsyanı çıkmıştır.

BABA İSHAK İSYANI (BABAİ AYAKLANMASI)

  • Ayaklanma Adıyaman Kâhta’da çıkmıştır.
  • Baba İshak İsyanı bu dönemdeki en büyük Türkmen ayaklanmasıdır.

İsyanın başlama nedenleri şunlardır;

  1. Devletin iyi yönetilememesi (I. Alaaddin Keykubat’ın öldürülmesi sonrası başlayan entrikalar)
  2. Moğol baskısı nedeniyle yoğunlaşan Türk göçünün Anadolu’da yarattığı sosyal, ekonomik sıkıntılar
  3. Göçerlerle konarlar arasında çatışmaların artması
  4. Türkmenler arasında otlak ve kışlak kavgalarının yaşanması.
  5. Türkmenlerin İslam’ı kabul etmelerine rağmen eski inançlarını terk edememeleri.
  6. Bu ayaklanma güçlükle bastırılmıştır.

Ayaklanmanın sonucunda:

  1. Anadolu’nun kapısında bekleyen Moğolları Anadolu’ya çeken bir mıknatıs görevi görmüştür.
  2. Moğol Türkmenler ile devlet arasında sorunlar olduğunu; Dolayısıyla Selçukluların eskisi kadar güçlü olmadıkların anlamıştır.
  3. Moğol İstilası öncesi Türkiye Selçuklu Devleti’nin zayıflamasına neden olmuştur.

KÖSEDAĞ SAVAŞI (1243)

  • Anadolu Selçuklu Devleti ve Moğol İlhanlı Devleti arasında yapılmıştır.
  • Kösedağ Savaşı Sivas yakınlarında yapılmış Selçuklular büyük bir yenilgiye uğramıştır.

SONUÇLARI

  1. Anadolu Selçuklu Devleti’nin yıkılması süreci başlamıştır.
  2. Beylikler bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir. Böylece Anadolu’da İkinci Beylikler Dönemi başlamıştır.
  3. Anadolu Türk siyasi birliği bozulmuştur.
  4. Anadolu bir süre Moğol baskısına maruz kalmıştır.
  5. Özellikle Doğu ve Orta Anadolu’daki Sivas-Kayseri gibi şehirler tahrip olmuştur.
  6. Anadolu’da Ticaret, tarım, bilim ve kültür faaliyetleri zayıflamıştır.

DİKKAT: Moğol istilasının Anadolu Türkleri için tek olumlu sonucu ise; Moğollardan kaçan Türkmenlerin Batı bölgelerde yoğunlaşması sonucu Anadolu’nun Türkleşmesi hızlanmıştır.

YIKILIŞ DÖNEMİ

  • Moğolların etkisi ile artan taht kavgaları yıkılış sürecini hızlandırmıştır.
  • Moğollar önce Selçuklu Sultanlarını kullanarak, sonra da ordugâhlar kurarak Anadolu’yu idare etmeye çalışmıştır.
  • Kösedağ Savaşı’ndan sonra Türkiye Selçuklu Devleti görüntüden ibaret bir devlet haline gelmiş; Moğol etkisinin ulaşamadığı Anadolu’nun batı bölgelerinde bağımsız Türk beylikleri kurulmuştur.
  • Son Selçuklu Sultanı Mesut’un 1308’de ölümünden sonra tahta Selçuklu soyundan hiç kimse çıkarılmamıştır. Moğollar Anadolu’yu merkezden gönderdikleri valiler (Timurtaş Paşa) ile yönetmeye başlamıştır. Böylece, Türkiye (Anadolu) Selçuklu Devleti’nin 1308’de yıkıldığı kabul edilmiştir.

 

II. BEYLİKLER DÖNEMİ

  • Anadolu Selçuklu Devleti’nin dağılması sırasında Anadolu birçok Türkmen Beyliği kurulmuştur.
  • Moğollar bu beyliklerle mücadele etmiş fakat Anadolu birliğini sağlayamamıştır.
  • I. Beylikler ile bu dönem arasındaki temel fark; bu dönemin Anadolu Türklüğü için huzurun ve refahın bozulduğu, her açıdan sıkıntılı bir dönemdir. Türkler Doğuda Moğol, Batıda Bizans baskısına maruz kalır. 

OSMANOĞULLARI (13.YÜZYIL-1922)

  • Söğüt ve Domaniç’te kurulmuşlardır.
  • Oğuzların Kayı boyundandırlar.
  • Bizans sınırında olması sebebiyle Bizans’la mücadeleye öncelik vermiştir.
  • Başarılı iskân politikası, ileri görüşlü yöneticilere sahip olması ve hoşgörüsü ile kısa sürede büyük bir devlet haline gelmiştir. 

 KARAMANOĞULLARI (1256-1487)

  • Oğuzların Aktar ve Avşar boyundandırlar.
  • Konya ve Karaman‘da kurulmuşlardır.
  • Selçuklu başkentinde kuruldukları için kendilerini Anadolu Selçuklu Devleti’ni mirasçısı saymışlardır.
  • Osmanlı Devleti’ni en çok uğraştıran beyliktir.
  • II. Bayezit Dönemi’nde Osmanlı Devleti’ne bağlantılar.

NOT: Karamanoğlu Mehmet Bey, Türkçeyi resmi dil ilan etmiştir. 13 Mayıs 1277 günümüzde Dil Bayramı olarak kutlanır.

 KARESİOĞULLARI (1304-1360)

  • Danışment soyundandırlar
  • Balıkesir ve Çanakkale‘de kurulmuşlardır.
  • Osmanlı Devleti’ne Orhan Bey döneminde bağlanmışlardır.
  • Güçlü donanması böylelikle Osmanlı’ya geçmiştir. Osmanlı Devleti böylece ilk defa Deniz gücüne sahip olmuştur. 

GERMİYANOĞULLARI (1299-1429)

  • Kütahya‘da kurulmuşlardır.
  • Germiyan beyi Yıldırım Bayezid’e kızını vermiş çeyiz olarak Kütahya, Simav ve Tavşanlı’yı Osmanlı’ya vermiştir.(I. Murat Dönemi’nde)

DİKKAT: Çeyiz yoluyla Osmanlı’ya toprak veren tek beyliktir.

  • Yıldırım Bayezid döneminde Osmanlı’ya bağlanmış Ankara Savaşı’ndan sonra tekrar bağımsız olmuşlardır.

DİKKAT: Karesioğulları, Dulkadiroğulları ve Ramazanoğulları dışındaki tüm beylikler için durum aynıdır. Yıldırım Bayezid Dönemi’nde Osmanlı Devleti’ne katılırlar; Ankara Savaşı’ndan sonra yeniden bağımsız olurlar.

  • II. Murat döneminde vasiyet yoluyla Osmanlı Devleti’ne bağlandılar.

NOT: Vasiyet yoluyla Osmanlı’ya katılan tek beyliktir. 

HAMİTOĞULLARI( 1300-1423)

  • Isparta-Antalya’da kuruldular.
  • Karaağaç, Yalvaç, Beyşehir, Seydişehir ve Alaşehir’i Osmanlı Devleti’ne satmıştır.

NOT: Para ile toprak satan tek beyliktir.

  • Son olarak, II. Murat döneminde Osmanlı Devleti’ne bağlandılar. 

MENTEŞEOĞULLARI (1261-1464)

  • Muğla’da kuruldular.
  • Karamanoğulları Beyliği ile Osmanlı’ya karşı ittifak yapmıştır.
  • Bunun üzerine Yıldırım Bayezid bu beyliğe son vermiştir.
  • Ankara Savaşı’ndan sonra bağımsız olmuş; II. Murat zamanda tekrar Osmanlı’ya bağlanmıştır.

NOT: Menteşe Yöresi, ismini Menteşe Bey’den almıştır.

AYDINOĞULLARI (1308-1426)

  • Aydın, İzmir dolaylarında kurulmuştur. 
  • Yıldırım Bayezid Osmanlı’ya bağlamış Ankara Savaşı ile bağımsız olmuş; II. Murat bu Bey’le son vermiştir.

CANDAROĞULLARI (İSFENDİYAROĞULLARI) (1291-1461)

  • Kastamonu ve Sinop‘ta kurmuşlardır.
  • Fatih Sultan Mehmet bu beyliğe son vermiştir.

ERETNA DEVLETİ (ERETNA BEYLİĞİ)

  • İlhanlıların Anadolu valisi Timurtaş’ın emrindeki komutanlardan birisi olan Eretna tarafından kurulmuştur.
  • Sivas, Kayseri dolaylarında kurulmuştur.
  • Eretna Bey, öldüğünde akasında Sivas, Amasya, Kayseri, Tunceli, Çorum, Tokat, Ankara, Niğde, Aksaray, Erzincan’ı içene alan büyük bir devlet bıraktı.
  • Kadı Burhanettin tarafından yıkılmıştır.

KADI BURHANETTİN DEVLETİ

  • Eretna Devleti topraklarında kurulmuştur.
  • Eretna Veziri Kadı Burhanettin Ahmet tarafından kurulmuştur.
  • Merkezi Sivas’tır.
  • Kısa zamanda Orta Anadolu’da güçlü bir devlet haline gelmiştir.
  • Yayılma siyaseti izlediği için, çevresindeki Türk devletleriyle arası bozulmuştur.
  • Kadı Burhanettin, Karakoyunlu hükümdarı Kara Yülük Osman tarafından öldürülmüştür.
  • Yerine geçen oğlu, Timur tehlikesi nedeniyle beyliği Osmanlı’ya katmıştır. (Yıldırım Bayezid Dönemi’nde) 

DİĞER BEYLİKLER

Eşrefoğulları, Beyşehir

Saruhanoğulları, Manisa

Alaiye beyleri, Alanya

Canik Beyliği, Fatsa-Samsun

Sahipataoğulları, Afyon

Tacettinoğulları, Niksar, Samsun, Çarşamba

Dulkadiroğulları, Maraş, Elbistan

Ramazanoğulları, Adana, Çukurova

NOT: Ramazanoğulları ve Dulkadiroğulları (Turnadağ Savaşı) Osmanlı’ya bağlanan son beyliklerdir. Böylece Anadolu’da kesin Anadolu Türk siyasi birliği sağlanmıştır.

NOT: Bu beyliklerden;

  • Karesioğulları (Balıkesir,Çanakkale),
  • Candaroğulları (Kastamonu, Sinop),
  • Saruhanoğulları (Manisa),
  • Aydınoğulları (Aydın, İzmir),
  • Menteşeoğulları ( Menteşe yöresi),
  • Pervaneoğulları (Sinop)