DİKKAT 1:

• II. Mahmut, Osmanlı tarihinin belki de en büyük ıslahatçısıdır.
• Neredeyse her alanda çok büyük ıslahatlar yapıyor Osmanlı Devleti’ni tam anlamıyla bir dönüşüm içerisine sokuyor.
• Ey Kadar fazla ve köklü ıslahat yapmıştır ki. Osmanlı tebası ona “GAVUR PADİŞAH” demiştir.

DİKKAT 2: II. Mahmut’un yapılan tüm ıslahatların iki genel amaçlı vardır:

1. Sarsılmış durumdaki MERKEZİ OTORİTEYİ yeniden tesis etmek
2. Her şeyi işlerliğini kaybetmiş ve çağın gerisinde kalmış Devlet teşkilatını yeniden düzenleyerek, işler hale getirmek.

II. MAHMUT’UN YAPTIĞI BELLİ BAŞLI ISLAHATLAR

A. SENED-İ İTTİFAK

• Bilgiler bilgi için aşağıda: SENED-İ İTTİFAK

B. YÖNETİM ALANINDA YAPILAN ISLAHATLAR

• Divanı Hümayun kaldırıldı. Yerine, Avrupalı ​​devletlerde olduğu gibi KABİNE SİSTEMİ yani NAZIRLIKLAR kuruldu.

Buna göre;

• Devlet daireleri kuruldu. Dairelere kendi resmini astırdı.

NOT: Eskiden görevlinin evi, aynı zamanda o görevi yerine getirdiği yerdi. Örneğin, Kadı’nın konağı mahkeme salonuydu.

• Polis teşkilatı kuruldu.

• Posta teşkilatı kuruldu.
• Devlet memurları iç ve dış diye ikiye ayrıldı.

NOT: Dâhiliye (İç işleri) memuru BÜROKRAT, Hariciye (Dış işleri)memuru DİPLOMAT

• Memurlara pantolon, ceket ve fes giyme zorunluluğu getirildi.

• Memurlara maaş bağlandı.

NOT: Eskiden Kalemiye sınıfı yaptıkları iş üzerinden harç alıyorlardı. Bu da Rüşvet gibi sıkıntılara neden oluyordu.

• Köy ve mahallelerde muhtarlıklar oluşturuldu.
• Askeri amaçlı ilk nüfus sayımı yapıldı. (Yani sadece erkek nüfus sayılmıştır.)
• Yurt dışına çıkışlarda pasaport uygulaması başladı.
• İstanbul’a giriş çıkışlarda vize uygulaması başladı.
• Takvim-i Vakayi adlı ilk resmi gazete yayımlandı.
• Müsadere usulüne son verildi.

NOT: Böylece devlet memurlarının özel mülkiyet hakları güvence altına alınmıştır.

NOT: Müsadere, Yolsuzluk yapan devlet memurunun mallarına el koyma demektir. Tüm memurların mallarına el koyma şekline dönüş içindir. 

C. ASKERİ ALANDA YAPILAN ISLAHATLAR

• Eşkinci Ocağı Kuruldu. (Nizam-ı Cedid benzeri) Yine bir yeniçeri isyanı sonucu Kaldırıldı.
• Sekban-ı cedit ocağını kuruldu. Yeniçeriler yine ayaklandı. Talim terbiye istemezlermiş onun için bu ocak da kapatıldı. Halk bu ayaklanmalardan bıktı.
• Vakayı Hayriye ile Yeniçeri Ocağı kaldırıldı.

• Asakir-i Mansure-i Muhammediye adıyla yeni bir ordu kuruldu.

DİKKAT: İçeride bu kadar olumlu gelişmeler yaşanırken, Yeniçeri Ocağının kaldırıldığı, yerine yeni ordunun kurulduğu dönemlerde Osmanlı devleti dışarıda oldukça sıkıntılı bir süreç yaşamıştır. Özellikle Yunan İsyanı ve Mısır meselesi sırasında.

D. EĞİTİM VE KÜLTÜR ALANINDA YAPILAN ISLAHATLAR

• 19.yy başlarında Osmanlı’nın eğitim sistemi çağın ihtiyaçlarını karşılayamaz duruma gelmişti.
• II. Mahmut açtığı okullar ve yaptığı ıslahatlarla bu durumu düzeltmek istedi.
• Medrese eğitiminin yanında yeni anlayışla eğitim yapan okulların açılmasına öncelik verdi.
• İstanbul da kız ve erkek çocuklarına ilköğretim zoruna hâle getirildi.
• İşlevini kaybeden Enderun’un yerine devlet adamlarını yetiştirmek amacıyla Mekteb-i Maarif-i Adliye açıldı.
• Tercüme odaları kuruldu.
• İlk defa yurt dışına öğrenci gönderildi.
• Mektebi tıbbiye (Tıp Fakültesi) açıldı
• Mektebi Harbiye (Harp Okulu) açıldı.
• Mızıkayı hümayun (Bando ve Mızıka Okulu) açıldı.
• Mektep-i Ulum-u Edebiye ve Rüştiye adlı orta dereceli okullar açıldı.

E. EKONOMİ ALANINDA YAPILAN ISLAHATLAR

• Sultan II. Mahmut ekonomi alanında bir takım yeni uygulamalar başlattı.
• Ticaret nezareti kurularak tarım ve ticaret işleri düzene sokuldu.
• Ayrıca açılan imalathane ve fabrikalarla ülke sanayisini canlandırmak istedi.
• Yerli malı teşvik edildi.
• Feshâne kuruldu.
• Bakırköy de bez fabrikası açıldı.
• Osmanlı tüccarlarının Avrupalı ​​tüccarlar ile rekabet edebilmesi  için gümrük vergilerine kolaylık sağladı.