NEDENLERİ:

1. Sosyal ve Siyasal sebepler

  • Fransa, ihtilal öncesi XVI. Lui tarafından katı bir mutlakıyetle yönetiliyordu.

NOT: Mutlakiyet yani Mutlak Monarşi, yönetimde tek kişinin ya da ailenin egemen olduğu yönetim şeklidir.

  • Kral, nüfusun çoğunluğunu oluşturan köylü ve burjuva sınıfını hiçe sayıyor, soylu ve ruhban sınıfına ayrıcalıklar veriyordu.
  • Ülke yönetiminde asillerin ve din adamlarının çıkarları ön plana alınıyordu.
  • Ekonomik gücü elinde tutan ticaretle uğraşan burjuva ve üretimi sağlayan köylü sınıflarının yönetimde hiçbir hakları yoktu. Buna rağmen burjuva ve köylü sınıfından olanlar vergi ve savaş için asker vermek zorundaydı.

YORUM: Fransız ihtilalinin en önemli sebebinin devletin tüm yükünü üstlenen ancak toplumda alt tabaka olarak görülen Burjuva sınıfının siyasal haklar elde etmek istemesi ve beraberinde geçim sıkıntısı yaşayan halkı sürüklemesidir. Diyebiliriz.

2. Ekonomik sebepler

  • Fransa’nın Yedi Yıl Savaşları’ndan yenilgiyle çıkması,
  • Daha sonra Amerikan bağımsızlık mücadelesini desteklemesi ülke ekonomisini sarsmıştı.
  • Kral ve yöneticilerin lüks ve israf içinde yaşarlarken fakir halk ağır vergiler altında eziliyordu.

NOT: Bu konudaki en güzel örnek Fransız Kraliçesi Mari Antuanet‘in halk sarayın kapılarına dayandığında “Ekmek bulamıyorlarsa pasta yesinler” sözüdür.

3. Dünya’da demokrasi ile ilgili gelişmeler

  • Fransa’nın yanıbaşındaki İngiltere‘de çok uzun süreden beri Demokratik ve Anaysal bir yönetim anlayışı vardı.

DİKKAT: Magna Carta (Büyük Şart 1215) Dünya’da anayasacılığın ve demokratikleşmenin başlangıcı kabul edilir.

  • ABD bağımsızlık mücadelesi ve orada demokrasiye dayalı yeni bir yönetimin kuruluşu.

4. Aydınlanmacı düşünürlerin etkisi

  • Aydınlanmacı düşünürlerin özgürlük, demokrasi ve eşitlik ile ilgili görüşleri Fransızları etkilemişti.
  • Düşünürlerin devlet tarafından hapis cezalarına çarptırılmaları veya idam edilmeleri, halkın yöneticilerine olan kin ve nefretini artırıyordu.

Tüm bu eşitsizlik ve halkın artan bilinci ihtilalin sebeplerini oluşturur.

 

 

İHTİLALİN GELİŞİMİ:

  • Ekonomik sıkıntılardan dolayı Fransa Kralı yeni vergiler almaya karar verir.
  • Bunun için soylular, rahipler ve halk temsilcilerinden oluşan Etejenaro Meclisi‘ni toplar.
  • Ancak mecliste çoğunluğu Burjuvalar ve halk oluştursa da, Mecliste soyluların ve din adamlarının istediği olur.

DİKKAT: İşin tuhafı vergiler artırılsın diye oy kullanan soylular ve din adamları vergiden muaftır.

  • Meclisteki bu çarpıklık olayların başlamasına neden olur.
  • Olayların daha fazla büyümesini istemeyen kral, meclisi kapatma kararı alır.
  • Meclis, Kralın kapatma kararına karşı kendini “kurucu meclis” ilan etti.
  • 14 Temmuz 1789’da Bastil Hapishanesi ele geçirildi, tüm tutuklular serbest bırakıldı.
  • Kurucu Meclis Soyluların ve rahiplerin haklarına son vererek “İnsan ve Vatandaşlık Hakları Bildirgesi”ni yayınlamıştır.

NOT: Yeni anayasa ile kralın yetkileri sınırlandı ve meşrutiyet sistemine geçildi. Kral XVI. Lui, bu gelişmeleri kabul etmediği için idam edildi (1792). Fransız İhtilali, 1804 yılına kadar sürdü. Bu tarihte Napolyon Bonapart, imparator seçildi. Fransa’da Birinci imparatorluk Devri başladı.

 

SONUÇLARI:

  • Hürriyet,
  • Adalet
  • Milliyetçilik
  • İnsan Hakları
  • Demokrasi
  • Eşitlik 

DİKKAT: Bu ilkeleri “HAMİDE” diye kodlayabiliriz. 

  • Milliyetçilik fikrinden imparatorluklar olumsuz etkilendi.

DİKKAT: İmparatorluk, bünyesinde birden fazla topluluğu barındıran çok uluslu, çok dilli, çok dinli siyasi yapı demektir.

  • Mutlak Monarşiler zayıflayarak demokratik yönetimler kurulmaya başladı.
  • Fransa’da mutlak krallıklar yıkıldı ve halkın egemenliğine dayalı bir yönetime geçildi.
  • Ulus devletleri kurulmaya başladı.
  • Sınıf farklılıkları ortadan kalktı.
  • Yeniçağ sona erdi yakınçağ başladı.

 

 

FRANSIZ İHTİLALİNİN OSMANLI DEVLETİNE ETKİSİ

  • İhtilalin Osmanlı devletine iki yönlü etkisi olmuştur. Tabi ki olumsuz etkisi çok daha ağır basmaktadır.

Olumsuz etkisi:

  • Osmanlı Devleti çok uluslu bir imparatorluktu.
  • Bu ihtilalden yayılan milliyetçilik fikri Osmanlı’da yaşayan farklı ırkların isyan etmelerine neden oldu.
  • Bu da Osmanlı Devletinin parçalanmasına neden oldu. (Bu yüzden 19. Yüzyıl Osmanlı Devleti’nin DAĞILMA DÖNEMİ’dir.)

Olumlu etkisi:

  • Fransız ihtilalinden yayılan eşitlik, hürriyet, demokrasi ve insan hakları gibi fikirler ve azınlıkların isyan etmeleri Osmanlı tarihinin en köklü ıslahatlarının yapılmasını sağladı.

Bunlar:

  • Tanzimat Fermanı
  • Islahat Fermanı
  • 1. ve 2. Meşrutiyet