DİKKAT: Alaeddin Keykubat siyasi dehası ile kendi döneminde Moğolların Anadolu’ya girişlerini önlemiştir. Ancak onun Moğollara karşı ittifak kurmaya çalışırken verdiği bir yemekte zehirlenerek öldürülmesi sonun başlangıcı olmuştur. Ardından başlayan entirikalar, başta vezir Saadettin Köpek olmak üzere bazı devlet adamlarının Türkmenlere kötü davranması devletle aralarını açmış ve Baba İshak isyanına neden olmuştur.

Baba Ishak (Babailer) İsyanı (1240):

  • Moğol (İlhanlı) baskısı üzerine Anadolu’ya gelen Türkmenler ekonomik sıkıntıya düşmüşlerdi.
  • Bu durumdan yararlanan Türkmen Şeyhlerinden Baba Ishak Güneydoğu Anadolu’da isyan çıkarmış, isyan güçlükle bastırılabilmiştir.
  • SONUÇ : Bu olay Selçuklu ordusunun yıpranmasına yol açmış, devletin güçsüzlüğü ortaya çıkmış, Anadolu kapılarına dayanan Moğolların Anadolu’ya girişlerini kolaylaştırmıştır.

 

KÖSEDAĞ SAVAŞI (1243):

Moğolların (İlhanlıların) komutanı Baycu Noyan, Baba Ishak Ayaklanması’nın Selçuklular üzerindeki olumsuz etkisini fırsat bilerek harekete geçmiş, Erzurum’u alarak Sivas yakınlarına kadar gelmiştir. Kösedağ (Sivas’ın doğusunda Zara – Suşehri arası) denilen yerde Selçuklu ordusu yenilmiştir. Türkiye Selçukluları için bir dönüm noktası olarak nitelendirilen

Bu savaş sonunda;

a) Türkiye Selçukluları, vergi vermeyi kabul ederek Moğolların (İlhanlıların) egemenliği altına girmiş, Moğollar, Selçukluların taht sorunlarından yararlanarak istedikleri kişileri Sultan yapmışlardır,

b) Anadolu’da güvenlik ve huzur bozulmuş, ticari canlılık azalmıştır,

c) Moğol baskısı halkın batıya göçüne yol açmış, uçlarda Türk nüfusu yoğunlaşmıştır.

d) Moğolların çekilmesi üzerine Anadolu Türk Beyleri’nin bağımsız hareketleri nedeniyle “Anadolu Türk Birliği” bozulmuştur.

e) İkinci beylikler dönemi başlamıştır.

  • Gıyaseddin’in ölümünden sonra başlayan taht kavgalarından yararlanan Moğollar, Anadolu üzerindeki baskılarını daha da arttırmışlardır.
  • Selçuklu Vezirlerinden Muiniddin Pervane Moğollara karşı Memlüklerden yardım istemek zorunda kalmıştır.
  • Memlük Sultanı Baybars, Anadolu’ya gelerek Elbistan yörelerinde Moğolları yenmiş Kayseri’ye girmiş, ancak Anadolu’dan yardım alamadığı için Mısır’a geri dönmek zorunda kalmıştır. Bu olay Moğolların Anadolu üzerindeki baskılarını daha da artırmıştır.
  • Mesut’un 1308 de ölümünden sonra tahta “Selçuklu soyundan” hiç kimse çıkarılmamıştır. Moğolların Anadolu’yu merkezden gönderdikleri valiler (Timurtaş Paşa) ile yönetmeye başlamaları ile Türkiye (Anadolu) Selçuklu Devleti 1308 de yıkılmıştır.

2.BEYLİKLER DÖNEMİ

 

DİKKAT: Bu beyliklerden en güçlü olanı, Osmanlılara karşı en çok mücadele edeni Karamanoğullardır. Çünkü A.Selçuklu Devletinin başkenti çevresinde kurulmuş, kendini onun mirasçısı saymıştır.

DİKKAT: Bu beyliklerden Karesioğulları (Balıkesir,Çanakkale), Candaroğulları (Kastamonu, Sinop), Saruhanoğulları (Manisa), Aydınoğulları ( Aydın, İzmir), Menteşeoğulları (Menteşe yöresi), Pervaneoğulları (Sinop) denizcilikle de ilgilenmişlerdir.

DİKKAT : I. Beylikler ile bu dönem arasındaki temel fark bu dönemin Anadolu Türklüğü için huzurun ve refahın bozulduğu, her açıdan sıkıntılı bir dönemdir. Türkler Doğuda Moğol, Batıda Bizans baskısına maruz kalır.