• “Fetret” kelime anlamı olarak devlet otoritesini kurulmasına kadar geçen karışık ve iktidarsız süredir.
• Osmanlı tarihi için ise; 1402 Ankara savaşı ile başlayıp 1413 de Çelebi Mehmet’in Osmanlı tahtına tek başına hâkim olmasına kadar süren kardeşler arası taht kavgası dönemidir.
• Ankara Savaşı’ndan sonra Yıldırım Bayezid’in, Timur’a esir düşerek bu esaret sırasında öldüğünü daha önceden belirtmiştik.

DİKKAT: Ankara Savaşı ve sonuçları hakkında ayrıntılı bilgi için bakınız: I. BAYEZİD DÖNEMİ

• Yıldırım Bayezid’in 5 oğlu vardır. Bunlardan Mustafa Çelebi’yi yanına alan Timur Anadolu’dan çekilerek Semerkant’a gitmiştir. Anadolu’da kalan Yıldırım Bayezid’in 4 oğlu arasında 11 yıl boyunca sürecek taht kavgaları yaşanmıştır.

Yıldırım Bayezid sonrası Osmanlı devleti

• Yıldırım Bayezid, Ankara Savaşı’na çocukları Süleyman, İsa, Musa, Mehmet ve Mustafa’yı da götürmüştü. Savaş sırasında Anadolu beyliklerinden gelen askerlerin taraf değiştirmesi ile Osmanlı ordusu savaşı kaybederken Sadrazam Çandarlı Ali paşa en büyük şehzade olan Süleyman Çelebi’yi de alarak savaştan çekildi. Süleyman Çelebi önce Bursa’ya ardından da Edirne’ye geldi. Şehzadelerden İsa Çelebi savaştan sonra, önce Balıkesir dolaylarına saklanmış, Timur’un çekilmesinden sonra ise Bursa’ya gelerek burada padişahlığını ilan etmişti. Bir diğer şehzade Mehmet Çelebi ise kendi sancağı olan Amasya’ya çekilmişti. Şehzadelerden Musa ve Mustafa Çelebi ise savaşta babaları gibi Timur’a esir düşmüştü. Timur savaştan sonra Musa Çelebi’yi de serbest bıraktı. Ancak Mustafa Çelebi’yi beraberinde Semerkant’a götürdü.

Kardeşler arasında mücadele başlıyor

• Timur Anadolu’dan çekildikten sonra Yıldırım Bayezid’in çocukları arasındaki ilk mücadele İsa Çelebi ile Musa Çelebi arasında yaşandı. Musa Çelebi Timur’un yanından ayrıldıktan sonra Bursa’ya gelip kardeşi İsa Çelebi’yi buradan uzaklaştırdı ve Bursa’da hükümdarlığını ilan etti. Ancak hükümdarlığı uzun sürmedi. İsa Çelebi topladığı yeni kuvvetlerle tekrar Bursa’ya geldi ve kardeşini Bursa’dan uzaklaştırdı. Musa çelebi ise Germiyanoğulları’na sığındı.
• Bu gelişmeleri Amasya’daki sancağından izleyen Mehmet Çelebi Bursa’daki kardeşi İsa çelebi’ye Anadolu’yu bölüşmeyi teklif etti. Ancak İsa Çelebi bu teklifi kabul etmedi. Bunun üzerine Bursa’ya yürüyen Mehmet Çelebi Ulubat Savaşı‘nda kardeşi İsa’yı yendi. Bursa ve İznik’i ele geçiren Mehmet Çelebi hükümdarlığını ilan etti. Yenilen İsa ise İstanbul’a kaçtı. Mehmet Çelebi daha sonra kardeşi Musa’yı da yanına getirtti. Bu arada Rumeli’de hükümdarlığını ilan etmiş olan büyük şehzade Süleyman Çelebi de İsa’yı yanına aldı.

Önce İsa Çelebi Ölüyor

• Süleyman Çelebi, kardeşi İsa’ya kuvvet vererek onu Bursa üzerine gönderdi. İsa Çelebi, Anadolu beyleri ile de anlaştı. Ancak kardeşi Mehmet ile yaptığı savaşları kaybetti ve 1405’te yakalanarak öldürüldü.

En büyük rakip Süleyman Çelebi ortadan kalkıyor

• Bu olaydan sonra Süleyman Çelebi Anadolu’ya geçti ve Bursa’yı aldı. Mehmet Çelebi ise Amasya’ya çekilip Süleyman’ın Anadolu’dan çekilmesini sağlamak için kardeşim Musa’yı Rumeli’ye gönderdi. Musa’nın Rumeli’ye geçtiğini haber alan Süleyman Rumeli’ye geçerek kardeşi ile karşılaştı. Ancak yapılan savaşı Musa Çelebi kazandı ve Süleyman Çelebi 1411 de öldürüldü.

Musa Çelebi sözünden dönüyor

• Süleyman Çelebi’yi öldürerek Edirne’ye gelen Musa, kardeşi Mehmet ile yaptığı anlaşmaya uymadı ve hükümdarlığını ilan etti. Böylece Osmanlı tahtı için mücadele edenlerin sayısı ikiye indi.
• Mehmet Çelebi, Musa Çelebi ile yaptığı iki savaşı kaybetmesine rağmen mücadeleden vazgeçmedi. Rumeli’deki beyleri kendi yanına çekmeyi başardı ve durumu uygun gördüğünde bir kez daha Rumeli’ye geçti. Sofya yakınlarında yapılan savaşı kazandı ve Musa Çelebi yakalayarak öldürttü. (1413)
• Musa Çelebi’nin ölümü ile artık Çelebi Mehmet’in karşısında rakip kalmamıştı. Böylece Osmanlı devleti için Fetret devri olarak kabul edilen dönem sona erdi.

Fetret devri,

• Osmanlı Devleti’nin kurulduğu günden beri karşı karşıya kaldığı en kritik dönemdir. Devlet yıkılmanın eşiğine gelmiştir.
• Ayrıca Osmanlı toprakları sadece siyasi değil sosyal ve ekonomik açıdan da olumsuz etkilenmiştir. Bu olumsuzluğun en önemli örneklerinden bir tanesi Fetret devrinde başlayan ve Çelebi Mehmet devrine kadar etkisini devam ettiren Şeyh Bedrettin İsyanı’dır. Şeyh Bedrettin İsyanı Osmanlı tarihinde ortaya çıkan ilk dini ve sosyal içerikli isyandır. İsyan tamamen Fetret devri’nin siyasal sosyal ve ekonomik kargaşasından kaynaklanır.
• Çelebi Mehmet tüm bu kargaşaya son verdiği için Osmanlı Devleti’ni adeta yıkılmaktan kurtardığı için Osmanlı Devleti’nin ikinci kurucusu olarak kabul edilir.