• Emevi hanedanının yıkılmasından sonra devletin başına Hz. Muhammed’in amcası Abbas’ın soyundan gelenler geçtiği için İslam Devleti’nde bu döneme Abbasiler devri denmiştir.
• Devletin kurucusu Ebu’l Abbas Abdullah’tır.
• En parlak dönemleri ise Harun Reşid ve oğulları dönemidir.
• Abbasiler döneminde fetihler yavaşlamıştır.
• İslam uygarlığı ise en parlak dönemini yaşamıştır. Eski Yunan klasikleri Arapçaya çevrilerek medreselerde ders kitabı olarak okutulmuştur. (İSLAM RÖNESANSI)

DİKKAT: Abbasilerin bilim ve kültüre verdikleri değerin en önemli kanıtı BEYT’ÜL HİKME‘dir. Bey’ül Hikme antik yunan uygarlığına ait eserlerin arapçaya tercüme edildiği bir yerdi. Aynı zamanda bir kütüphane ve bilim adamlarının toplandığı bir bilim akademisiydi.

• Başkent Bağdat’a taşınmış,
• Vezirlik makamları oluşturularak Divan Örgütü son biçimini almıştır.

Abbasi-Türk ilişkileri:

       Emevilerin ırkçı Arap politikası ve Türk ülkelerini ele geçirmek istemeleri yüzünden olumsuz olmuştu. Müslüman Araplar ile Çinliler arasında yapılan “Talas Savaşı’nda (751)” Karluk Türklerinin Arapların yanında yer almaları bu savaşın Araplar tarafından kazanılmasında etken olmuş, bu olaydan sonra Türkler arasında İslamiyet’in yayılmaya başladığı görülmüştür.

Ayrıca;

• Abbasilerin, Emevilerin izlediği ırkçı Arap Politikaları (Mevali politikası yerine Ümmetçi politika izlemişlerdir.)terk etmeleri,
• Türklerin Emir’ül Ümeralık gibi ordu komutanlığı ve devlet yönetiminde önemli görevlere getirilmeleri,
• Türklerden özel ordular kurmaları, 
• “Avasım İlleri” adı verilen Maraş Diyarbakır, Malatya ve Adana yörelerindeki Bizans sınırına yerleştirilmeleri “Samarra” gibi ordugah şehir kurmaları,

Türkler arasında İslamiyet’in hızla yayılmasında etkili olmuştur.

• 7. 9. yüzyıldan itibaren Türklerin yönetimdeki etkileri artmaya başlamıştır. Önce Gazneli Sultan Mahmut (Halife ona Sultan Ünvanı verir), daha sonra Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey Abbasi Halifesi’ni Şii Büveyhoğulları tehlikesinden korumuşlardır. Halife bu kez Tuğrul bey’i “doğunun ve batının sultanı” ilan etmiştir.

DİKKAT: Bu olay İslam tarihi açısından çok önemlidir.

Şöyle ki;

1. İslamiyet’in siyasi lideri Türkler olmuş,

2. İslamiyet’i korumak ve yaymak Türklerin görevi olmuş,

3. Halife siyasi gücünü ve anlamını kaybetmiş, sadece dini lider haline gelmiştir.

•  Emir’ül Ümeraların Halifeyi dinlemeyerek başlarına buyruk hareketleri Abbasi Devleti’nin parçalanmasını hızlandırmış ve Abbasi toprakları üzerinde “Tavaif-i Mülük” adı verilen devletler ortaya çıkmıştır.

Bunlar:

a) Mısır’da; Tolunoğulları ve Akşitler,

b) Kuzey Afrika’da Ağlebiler,

c) Irak ve İran’da; Büveyhoğulları,

d) Maveraünnehir’de; Samanoğulları,

e) Horasan’da; Tahiriler,

• İlhanlı hükümdarı Hülagu Han 1258’de Bağdat’ı ele geçirerek Abbasi Devleti’ne son vermiştir. Moğollardan kaçabilenler Mısır’a giderek Memlüklülere sığınmışlardı.
• Memlük Sultanı Baybars;

a) Halifenin dini gücünden yararlanmak,

b) Tüm Müslümanları Memlük Devleti’nin etrafında toplamak amacıyla Muntasır’ı Halife ilan etmiştir.

• Bu durum Osmanlı sultanı Yavuz Sultan Selim’in 1517’de Mısır’ı fethine kadar sürmüştür.

DİKKAT : Abbasileri daha iyi öğrenebilmek için Emeviler dönemi ile karşılaştırabiliriz. aralarındaki benzerlik ve farklılıklar bize pek çok konuda fikir verebilir.