Dış Politika:

  • Bir devletin, diğer devletlerle milli çıkarları gözeterek kurduğu diplomatik, siyasi, ekonomik ilişkilerin toplamına dış politika denir.

Atatürk döneminde dış politikanın temel esaslarını şöyle sıralayabiliriz.

  • Millî gücümüze dayanmak
  • Gerçekleştiremeyeceğimiz emeller peşinden koşmamak.
  • Başkalarının iç işlerine karışmamak, kendi iç işlerimize karışılmasını engellemek.
  • Devletlerarası ilişkilerde, eşitliğe dayanan karşılıklı dostluklar kurmak.
  • Ulusun hayatı tehlikede olmadığı sürece savaşa girilmeyecek.

Tüm bu öğeler Atatürk’ün “Yurtta sulh, cihanda sulh.” sözüyle özetlenebilir.

 

Atatürk Döneminde Dış politika olaylarını ana hatları ile iki kısma ayırabiliriz.

1. 1923-1930 arasındaki dönemde Lozan Barış Antlaşmasından kalan, ya da Lozan Barış Antlaşmasında istediğimiz yönde çözemediğimiz meselelerle uğraşılmıştır.

Bu meseleler:

  • Musul Sorunu,
  • Yabancı Okullar Sorunu, (Aslında bir Dış sorun değildir.)
  • Dış Borçlar (Osmanlı Borçları)
  • Nüfus Mübadelesi

 

2. 1930’dan itibaren yaşanan olaylarda ise temel belirleyici husus; Almanya ve İtalya’nın hızla silahlanarak saldırgan politikalar izlemesi ve dünya barışını tehdit etmeleridir.

Bu süreçte Türkiye bir yandan, Dünya barışına hizmet etmek için bir takım adımlar atmıştır:

  • Milletler Cemiyetine Giriş,
  • Balkan Antantı,
  • Sadabat Paktı

Bir yandan da Almanya ve İtalya’nın saldırgan politikalarını, Lozan Barış anlaşmasından kalma sorunları çözerken kullanmıştır.

  • Montrö Boğazlar Sözleşmesi,
  • Hatay’ın Anavatan’a katılması