I. Dünya Savaşı’nın başlaması

  • Avusturya-Macaristan veliahtının Saraybosna ziyareti sırasında Sırp milliyetçisi tarafından öldürülmesi (28 Haziran 1914) ile başlamıştır.
  • Uzun süredir devletler aralarında kutuplaştıkları için birkaç hafta içinde Avrupa’nın büyük güçleri savaşa dahil olmuştur.
  • Çatışmalar 28 Temmuz 1914’te Avusturya-Macaristan’ın Sırbistan’ı işgali ile başlamıştır. Ardından Almanya Fransa’ya, Rusya ise Almanya’ya saldırmıştır. 

DİKKAT: İttifak Devletleri arasında olmasına rağmen İtalya, önce savaşa girmemiştir. Sonra ise özellikle İtilaf devletlerinin Batı Anadolu’yu vaat etmesi üzerine onların yanında savaşa girmiştir.

  • Savaşın asıl kaderini belirleyen cephe, Almanya’nın Fransa’ya saldırması sonucu oluşan, bir tarafta İngiltere ve Fransa, diğer tarafta ise Almanya’nın yer aldığı BATI CEPHESİ‘DİR. İki taraf ta bu cephede bir sonuç alamayınca alternatif çözüm arayışlarına girdiler.

Örneğin;

  • Osmanlı Devleti’ni savaşa sokmak Almanya’nın çözüm yollarından birisi iken
  • Çanakkale Boğazına saldırmak İtilaf devletlerinin çözüm yollarından birisi olmuştur.
  • ABD’nin savaşa girmesini sağlamalarını bu açıdan değerlendirebiliriz.

NOT: Bir Avrupa savaşı olarak başlayan savaş, ABD’nin ve kolonilerin de dâhil olması ile Dünya Savaşı halini almıştır.

 

Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesi (1914)

  • Akdeniz’de İtilaf Devletleri donanmasından kaçan Goben ve Breslav adlı iki Alman gemisinin Osmanlı Devletine sığındılar.
  • Osmanlı Devleti bu gemileri satın aldığını ilan ederek isimlerini Yavuz ve Midilli olarak değiştirdi.
  • Sonrasında bu iki gemi, Rusya’nın Sivastopol limanını bombaladı. (29/30 Ekim 1914)
  • Böylece Osmanlı Devleti savaşa girmiş oldu. (Kasım 1914)

NOT: Aslında Osmanlı Devleti, bundan önce İtilaf Devletlerinin yanlarında savaşa girmek için bir teşebbüste bulunmuştur. Ancak bu teşebbüs İtilaf devletleri tarafından kabul edilmemiştir. İtilaf devletleri Osmanlı Devleti savaşta tarafsız kalırsa borçlarını ertelemek gibi bazı vaatlerde bulundular. Diğer yandan da Osmanlı topraklarını aralarında paylaşmak için gizli antlaşmalar yapıyorlardı.

NOT: Gemilerin satın alınması ile ilgili bir diğer konu ise I. Dünya Savaşının hemen öncesinde İngiltere’ye, parasını peşin olarak ödediğimiz iki gemi siparişi vermiştik. Gemiler bitmesine rağmen İngiltere bu gemileri bize vermedi. 

 

I. Dünya Savaşının seyrini değiştiren olaylar

  • 1917’de Çanakkale cephesinin etkisiyle Rusya’da Bolşevik İhtilali çıktı ve Rusya savaştan ayrıldı. Bu durum İttifak Devletleri’nin lehine oldu.
  • Çanakkale cephesinin kazanılması ve Rusya’nın savaştan çekilmesi üzerine Bulgaristan İttifak devletleri yanında savaşa girdi.

Bu aşamada savaşı İttifak devletleri kazanacak gibi duruyordu.

  • Atlas Okyanusu’nda İngiltere’ye silah satan Amerikan gemilerini Almanya batırmaktaydı. Ticaret gemisi zannederek bir Amerikan yolcu gemisini batırması üzerine, ABD İtilaf Devletleri yanında savaşa girdi. ABD, doğrudan Batı cephesine çıkarma yaptı. Almanya’nın batı cephesinin çökmesi üzerine ittifak tarafı yenildi.