KIRIM SAVAŞI (1853-1856)

Nedenleri:

  • Rusya’nın “hasta adam” olarak gördüğü Osmanlı’yı İngiltere ile paylaşma teklifini reddetmesi üzerine bunu tek başına yapmak istemesi.

NOT: Hasta Adam tabiri için bakınız: Şark Meselesi ve Hasta Adam İfadesi

  • Rusya’nın Londra boğazlar sözleşmesi ile kaybettiği hakları geri kazanmak istemesi
  • Kutsal yerler sorunu: Bildiğiniz gibi Kudüs ve çevresi Hıristiyanlar içinde kutsaldı. Osmanlı Devleti buradaki kutsal yerlerin temsilciliği hakkını Katolik Fransa’ya vermişti. Rusya ise tüm Ortodoksların hamisi olarak, buraların temsilciliğinin kendisine verilmesini istiyordu.
  • Bunu bahane ederek İstanbul’a gelen Rus elçisi Prens Mençikof, adeta savaş çıkarmak için küstah bir şekilde Rus Çarının isteklerini sıralamıştır. Böylece KIRIM savaşının fitili ateşlenmiştir.

SAVAŞ:

  • Rusya’nın Eflak ve Boğdan işgali ile Kırım Savaşı başladı.
  • İngiltere ve Fransa’nın Osmanlı’ya destek için boğazlara geldiler.
  • Rusya, 1841 Londra Boğazlar Sözleşmesinin çiğnendiğini iddia ederek Sinop’ta Osmanlı donanmasını yaktı.

NOT: SİNOP BASKINI, Osmanlı devletinin denizlerde uğradığı 4. felaket.

  • Bu durum üzerine İngiltere, Fransa, Piyemonte Osmanlı’nın yanında savaşa girerek Kırım’a asker çıkardı.

NOT: Ayrıca Avusturya, Balkanlar üzerinden Rusya’ya saldırıya geçti.

  • Rusya’nın barış istemesi üzerine PARİS ANTLAŞMASI İMZALANDI.

PARİS ANTLAŞMASI (1856)

Maddeleri:

  • Osmanlı Devleti bir Avrupa devleti sayılacak ve Avrupa devletleri hukukundan yararlanacak.
  • Osmanlı devleti toprak bütünlüğü Avrupa devletleri garantisi altında olacak.

YORUM 1: Osmanlı ilk kez Avrupa devleti sayılmış.

YORUM 2: Osmanlı Devleti kendi topraklarını koruyamayacak kadar güçsüz.

  • Karadeniz tarafsız bir deniz olacak. Osmanlı’da Rusya’da Karadeniz’de donanma bulundurmayacak.

YORUM 1: Rusya’nın sıcak denizlere inme hayali bir kez daha suya düştü.

YORUM 2: Yenmemize rağmen yenik devlet muamelesi gördük.

  • Boğazlar Londra sözleşmesine göre yönetilecek.
  • Eflak ve Boğdan’a özerklik verilecek.

AYRICA

DİKKAT 1: Osmanlı Devleti bu savaş sırasında ilk kez İngiltere’den dış borç aldı.

DİKKAT 2: Kırım savaşı denge politikasının temel politika haline geldiği olaydır.

DİKKAT 3: Osmanlı Devleti Paris Konferansından hemen önce Islahat Fermanı’nı ilan ederek, Avrupalıların konferansta azınlık haklarını gündeme getirmesini, dolayısıyla iç işlerimize karışmalarını engellemek istemiştir. Ancak buna engel olamadığı gibi, Islahat Fermanı, Paris Antlaşmasının metnine eklenerek fermanda vaat edilen hakların gözetimi Avrupalı devletlere verilmiş oldu. Yani daha fazla iç işlerimize karışabilecekleri bir fırsata dönüştürdüler.