DİKKAT: Kanuni Sultan Süleyman Dönemi, Osmanlı Devleti’nin gücünün zirvesine ulaştığı bir dönemdir. Ancak bu dönemde doğu’da Osmanlı İmparatorluğu yükselirken, Batı’da yani Avrupa’da başka bir güç yükselmektedir. Kutsal Roma Germen İmaratorluğu ve bu devletin kurucusu durumundaki HABSBURG HANEDANI, Kanuni’nin en büyük rakibi Kutsal Roma Germen İmparatoru Şarlken‘dir. Avusturya Kralı Ferninand Şarlken’in kardeşidir. Bu aile Macaristan tahtında da hak iddia etmektedir. 

 

1. OSMANLI-MACARİSTAN İLİŞKİLERİ:

A. BELGRAT’IN FETHİ:

  • Macar Kralı Layoş, Kutsal Roma-Germen İmparatoru Şarlken’e güvenerek Osmanlı Devleti’ne düşmanca davranmış, elçisinin öldürmüştür.
  • Bunun üzerine sefere çıkan kanuni BELGRAT’I fethetti. 1521

Böylece:

  • Orta Avrupa’nın kapıları Türklere açıldı.
  • Sırbistan’ın fethi tamamlandı.

B. MOHAÇ MEYDAN SAVAŞI (1526):

  • Macaristan’ın Belgrat’ı geri almak için saldırması ve
  • Şarlken’in eline esir düşen Fransa Kralının yardım istemesi üzerine Macaristan üzerine sefere çıkan Kanuni sadece 2 saat süren Mohaç meydan savaşı Macarları yenmiştir.

Böylece:

  • Budin (Macar Başkenti) fethedildi. Ve Macaristan Osmanlı egemenliğine girdi.
  • Osmanlı Devleti’nin Orta Avrupa egemenliği güçlendi.
  • Osmanlı Devleti Avusturya ile komşu oldu ve çok uzun sürecek Osmanlı-Avusturya mücadelesi başladı.

NOT: Savaşın sadece 2 saat sürmesi Osmanlı Devleti’nin askeri açıdan Avrupa’dan ne kadar üstün olduğunu gösterir.

 

2. OSMANLI-AVUSTURYA İLİŞKİLERİ:

 

A. I. VİYANA KUŞATMASI (1529):

  • Avusturya Kralı Ferdinand Macaristan Kralı ile akrabalığı (HABSBURG HANEDANI) dolayısıyla Macaristan üzerine hak iddia ediyordu.
  • Ferdinand’ın Budin’i alması üzerine sefere çıkan Kanuni Budin’i geri aldığı gibi, Ferdinand’ı savaşa zorlamak için Viyana’yı kuşattı.
  • Ancak kuşatmaya hazırlıklı gelinmemesi ve kışın yaklaşması üzerine kuşatmayı kaldırarak geri döndü.

 

B. ALMANYA SEFERİ (1532) VE İSTANBUL ANTLAŞMASI (1533):

  • Ferdinand’ın Budin’i kuşatması üzerine tekrar sefere çıkan Kanuni hem Ferdinand’ı hem de ağabeyi Şarlken’i (Kutsal Roma Germen İmparatoru / HABSBURG HANEDANI) savaşa zorlamak için Almanya içlerine kadar ilerledi.
  • Ancak her ikisi de karşısına çıkmayınca geri döndü.
  • Bu seferin dönüşünde Avusturya ile İSTANBUL ANTLAŞMASI (1533) yapıldı.

Antlaşmaya göre:

  • Avusturya Macaristan işlerine karışmayacak
  • Avusturya Arşidük’ü (Kralı) protokol bakımından Osmanlı Sadrazamına denk sayılacak

DİKKAT: Bu madde Avusturya’nın Osmanlı üstünlüğünü kabul etmesi anlamına gelir.

 

C. ZİGETVAR SEFERİ (1566):

  • İstanbul antlaşması da sorunu çözmemiş ve mücadele devam etmiştir.
  • Avusturya’nın Erdel’e saldırması üzerine sefere çıkan kanuni Zigetvar kalesini kuşattı.
  • Kuşatma sırasında vefat etti.

NOT: Osmanlı Devleti ile Avusturya arasındaki mücadele 18. yüzyılın sonlarına kadar devam etmiştir.

 

3. OSMANLI- FRANSIZ İLİŞKİLERİ VE KAPİTÜLASYONLAR:

Kanuni Sultan Süleyman;

  • Fransa’yı yanına çekerek Avrupa haçlı birliğinin oluşmasını engellemek,
  • Akdeniz ticaretini canlandırmak,
  • Doğu’dan gelen malları Fransızlar aracılığıyla Batı’ya satmak

Gibi amaçlarla Fransa’ya bazı Kapitülasyonlar (Ayrıcalık) vermiştir.

BUNLAR:

  • Fransız tüccarlar Osmanlı topraklarında serbestçe ticaret yapabilecek ve başka ülke tüccarına göre daha az vergi ödeyecek.
  • Türk tüccarlarda Fransa’da aynı haklardan yararlanacak.
  • Bir Fransız tüccar ile bir Türk tüccar arasındaki anlaşmazlığa Türk makamları bakacak
  • Osmanlı ülkesinde iki Fransız tüccar arasındaki anlaşmazlıklara Fransız hakim bakabilecek

DİKKAT: Bir devletin, başka bir devletin topraklarında mahkeme kurabilmesi egemenlik haklarından bir taviz olarak sayılabilir.

  • Bu antlaşma iki ülke hükümdarı hayatta kaldığı sürece geçerli olacak.

NOT: Antlaşma bu haliyle devleti değil, yalnızca imzalayan kişileri bağlar durumdadır. Yani Kapitülasyonlar henüz sürekli değildir.