KAPIKULU:

  • Bu kavram Osmanlı Devletinde Pençik veya Devşirme sistemi ile seçilen, yetiştirilen asker ve yöneticileri karşılayan en kapsamlı kavramdır.
  • Sadece sarayın kapısını koruyanlar için kullanılmaz. Kapı kelimesinden kast edilen Devlet kapısı, Padişahın kapısıdır. İşte bu insanlar bu kapının kuludur.
  • Kapıkulu Türk değildir. Ama Müslüman olmuştur.
  • ” Kul kökenli devlet adamı” ya da “kul kökenli Asker” örneğin Yeniçeri bunlardan biridir.

 

PENÇİK SİSTEMİ:

  • Osmanlı Devleti’nin Rumeli’ye geçmesinden sonra fetihlerin artması ile birlikte askere olan ihtiyaç ta arttı.
  • Bunun için I. Murat devrinde PENÇİK KANUNU çıkarılarak YENİÇERİ OCAĞI kuruldu.
  • Pençik kanununa göre savaşta askerin elde ettiği Ganimetin 1/5’i devletin hakkı idi. Ve bu hak savaş esirleri içinde geçerliydi. Devlet böylece savaş esirlerinden yararlanma yoluna gitti.
  • Pençik ilk uygulanmaya başladığında esir gençler kısa bir eğitimin ardından Yeniçeri Ocağına alındı.
  • Ancak bunun sakıncaları görülünce esir gençlerin önce Müslüman-Türk bir ailenin yanına verilerek Müslümanlaştırılması, Türk adet ve geleneklerinin öğretilmesi yoluna gidildi.

DİKKAT: Bu uygulama Türk-İslam Devletlerinde (Büyük Selçuklu Devleti, Gazneliler, Eyyubiler, Memlükler) GULAM SİSTEMİ adıyla uygulanmıştır.

 

DEVŞİRME SİSTEMİ:

  • Özellikle Fetret devrinde fetihlerin durması nedeniyle esir alınamaması ve artan asker ihtiyacı
  • Pençik sistemi yerine daha kapsamlı bir sistem olan DEVŞİRME SİSTEMİNE geçilmesine sebep oldu.

Devşirme kanununa göre:

  • Devlet ihtiyaç olduğunda topraklarında yaşayan Hıristiyan ailelerin 40 haneden 1 çocuk olmak üzere sağlıklı erkek çocuklarından birini alır.
  • Devşirme her zaman ve ülkedeki tüm Hıristiyan ailelerden yapılmaz. İhtiyaç durumunda 3-5 yılda bir ve seçilen belirli bir yöreden yapılır.
  • 8-18 yaş arası sağlıklı erkek çocuklar devşirilir.
  • Devşirme yapılırken öncelik gönüllü olanlara verilmiştir.
  • Eğer ailenin tek erkek çocuğu varsa ona dokunulmamıştır.
  • Devşirilen çocuk önce Müslüman-Türk bir ailenin yanına verilerek Müslüman olması, Türk geleneklerini öğrenmesi sağlanır.
  • Ardından ACEMİ OĞLANLAR OCAĞINA alınarak eğitilir.
  • Eğitimin sonunda çocuğun ilgi ve kabiliyetine göre Yeniçeri ocağı, topçu ocağı vb. askeri ocaklara ya da Saray okullarına alınır.