• Islahat, Reform, İhtilal, Devrim, İnkılâp, Darbe…
  • Her biri, bir şekilde bir değişikliği ifade eden yukarıdaki kelimeler eş anlamlı değildir.

 

O halde bu kelimelerin anlamlarını, birbirlerinden farklarını öğrenerek dersimize başlayabiliriz.

 

Islahat:

  • Düzeltme, İyileştirme, Düzeltme yapmak demektir.
  • Nispeten en hafif değişikliği ifade eder.
  • Osmanlı Devleti’nin 17. yüzyıldan itibaren yaptığı gibi bozulmuş yapıları düzeltmeye çalışmaktır.

 

Reform:

  • Islahatın eş anlamlısıdır. Yani düzeltme, düzenleme demektir.

 

İhtilal:

  • Mevcut düzenin (rejimin), bir halk hareketi sonucu, güç kullanılarak yıkılması demektir.

 

Devrim:

  • İhtilal kelimesinin eş anlamlısıdır.

 

Darbe:

  • Ülke içindeki bir takım güç odaklarının (Bu odaklar illa asker olmak zorunda değildir. Tarihimize baktığımızda genelde askeri darbeler söz konusudur. Ama bu Poliste olabilir. 15 Temmuz örneğinde gördüğümüz gibi bir cemaat de olabilir. ) hukuksuz yollarla yönetimi el geçirmeleridir.
  • Darbeyi yapanlar rejimi yıkmaktan çok yönetimi ele geçirmeyi amaçlar.

 

 

İnkılâp:

  • Değişiklik ifade eden kelimelerin en geniş kapsamlısıdır.
  • Mevcut düzenin, bir halk hareketi sonucu yıkılması ve onun yerine yeni düzenin kurulması demektir.

Bir İnkılâbın ÜÇ AŞAMASI vardır:

1. FİKRİ HAZIRLIK AŞAMASI: İnkılâbın en uzun süren aşamasıdır. Yüzyıl, belki iki yüzyıl sürebilir. Toplumun büyük kısmının bilinçlendiği, düzeni sorguladığı ve bu düzenin değişmesi gerektiğine karar verdiği aşamadır.

2. İHTİLAL / DEVRİM AŞAMASI: Bu aşamada Halk güç kullanarak mevcut düzeni yıkar. İnkılâbın aksiyon aşamasıdır.

3. YENİ DÜZENİN KURULMASI AŞAMASI: Getirilen yeni düzenin yaşayabilmesi için gereken tüm düzenlemenin yapıldığı aşamadır. Yeni Düzen için gereken Kurumlar, kanunlar v.b oluşturulur.

 

Türk İnkılâbının Başlıca Özellikleri

  • Türk inkılâbının hazırlık safhası yoktur.

YORUM: Dünya’daki gelişmelerin gerisinde kalmış bir Osmanlı toplumu vardır. Dolayısıyla düzenin değişmesi gerektiğini anlamış, buna karar vermiş bir Anadolu halkı yoktur. Buna, onların yerine Mustafa Kemal ve arkadaşları karar vermiştir. 

  • Türk inkılâbı, Kurtuluş savaşı ile birlikte yürütülmüştür.
  • Bu yüzden Türk İnkılâbı Hem bir Milli bağımsızlık mücadelesi, hem de bir Milli egemenlik mücadelesidir.

DİKKAT : MİLLİ EGEMENLİK VE MİLLİ BAĞIMSIZLIK kavramlarına çok dikkat etmeliyiz. Bu iki kavram birbirinden çok farklı şeyleri ifade etmektedir. 

 

MİLLİ BAĞIMSIZLIK: Bir milletin HÜR olması demektir. Başka bir devletin esareti altında yaşamamak demektir. Türk Kurtuluş Savaşı Emperyalizme karşı yürütülen bir milli bağımsızlık mücadelesidir.

MİLLİ EGEMENLİK (ULUSAL EGEMENLİK): Bir ülkede yönetme hakkına Milletin sahip olması demektir. Türk Kurtuluş Savaşı Saltanata karşı yürütülen bir milli egemenlik mücadelesidir.

 

NOT 1: Emperyalizm, Sömürgeciliğin güç kullanılarak, silah zoruyla yapılmasıdır.

NOT 2: Saltanat, Sultanlık demektir. Yani Padişahlık rejimi, yani Mutlak Monarşi demektir. Mutlak monarşi ise yönetimin tek kişide ya da ailede olduğu yönetim şeklidir.