I. KÖK TÜRK (GÖKTÜRK) DEVLETİ (552-659)

• Bumin Kağan önderliğinde “Avarların” egemenliğinden kurtulan Aşına boyu tarafından kurulmuştur.
• Devletin merkezi, Ötüken‘dir.
• Asya Hunları’ndan sonra kurulan ikinci büyük Türk devletidir.

NOT :  Ergenekon destanı I. Köktürk Devleti’nin kuruluşunu anlatır.

Bumin Kağan ülkenin doğusunu yönetirken kardeşi İstemi Yabgu’yu batının yönetimi ile görevlendirilmiştir.

NOT: İkili Devlet Teşkilatı hakkında ayrıntılı bilgi için bakınız: İLK TÜRK DEVLETLERİNDE GÜÇ VE YÖNETİM YAPISI

DİKKAT : Tarihte “Türk” adını devlet adı olarak ilk kullananlar Köktürklerdir.      

• Bumin Kağan’ın yerine geçen oğlu “Mukan Kağan” dönemi I. Köktürk Devleti’nin en parlak dönemidir.
• Bu biraz da Batı kanadı yöneten amcası İstemi Yabgu’nun Batı siyaseti sayesindedir.

Bu siyasete göre :

“İpek Yolu’nun denetimini ele geçirmek için çaba harcamıştır. Bu nedenle Akhunlara karşı Sasaniler ile anlaşıp Akhunları ortadan kaldırmış ve topraklarını genişletmiştir. Sasaniler ile ilişkisi bozulunca da onlara karşı Bizanslılarla anlaşma politikası izlemiş İpek Yolu’nun denetimini ele geçirmiştir.

NOT : Bu şekilde zayıflayan Sasaniler yakın gelecekte İslam orduları tarafından kolayca yıkıldılar.

NOT : Bizans ile ittifak kurarken Asya ile Anadolu arasında elçiler gidip gelmiştir. Böylece ilk kez Asya ile Anadolu ilişki kurmuştur.

• Köktürkler hunların yıkılışına benzer sebeplerle önce ikiye ayrıldılar. Ardından her ikisi de Çinliler tarafından yıkıldı. (Doğu Köktürk 630- Batı Köktürk 659)

ÇİN ESARETİ VE KÜRŞAT AYAKLANMASI

      Kürşat adlı Türk prensinin 40 arkadaşı ile Çin sarayını basmasıdır. Başarılı olamazlar ama daha sonrakilere ilham verirler.