TARİH İLE DİĞER BİLİMLER ARASINDAKİ FARKLILIKLAR

  • Tarihçi araştırmasını yaparken fen bilimlerinde olduğu gibi DENEY metodundan yaralanamaz. Çünkü tarihin konusu geçmiştir ve asla bir daha aynı şekilde tekrar etmez.
  • Bazı sosyal bilimlerin de uyguladığı GÖZLEM metodundan da yararlanamaz. Çünkü gözlem metodu şimdiki zamana ait bir eylemdir. Hâlbuki tarihin konusu geçmiştir.
  • Fen bilimlerinde bilgi kesin ve değişmez niteliktedir. Evrensel geçerliliği olan yasaları vardır. Ancak tarih bazı genellemeler yapabilse de ( her savaşın ekonomik bir nedeni vardır. Vb.) bunlar hiçbir zaman evrensel yasalara dönüşmez.
  • Tarihin incelediği konunun niteliği ve niceliği de diğer bilimlerden farklıdır. Örneğin matematik yeri ve zamanı olmayan soyut kavramları konu edinir. Ancak tarih yeri ve zamanı belli olan, yaşanmış olaylarla ilgilenir.
  • Bir diğer fark ise tarihin inceleme alanının genişliğidir. İnsanların yaptığı ve onlara etki eden her şey tarihin konusu olabilir.

 

TARİHE YARDIMCI BİLİMLER

Tüm bilim dalları çalışmalar yaparken başka bilimlerin uzmanlığına ihtiyaç duyar. Tarihin inceleme alanı son derece geniştir. bu genişlik hem zamandan, hem mekandan, hem de konudan kaynaklanmaktadır. Bu genişilik, diğer bilimlerden daha fazla yararlanmasını mecburi kılmaktadır. Tarihin araştırmalarında en çok yardım aldığı bilimler aşağıda yer almaktadır.

1)   COĞRAFYA: Tarih, olayın geçtiği YER’in fiziki ve beşeri özelliklerini coğrafyadan öğrenir. Hiçbir tarihi olay coğrafi şartların dışında gelişmemiştir. Bu yüzden tarihe en yakın bilimdir.

DİKKAT :  Tarih araştırmalarında tarihe en çok yardımcı olan bilimdir.

 2) ARKEOLOJİ(Kazı Bilimi): Toprağın ve suyun altında kalmış olan tarihi eserleri ortaya çıkarır.

 DİKKAT : Tarih Öncesi Dönemlerde tarihe en çok yardımcı olan bilimdir.

 3) KRONOLOJİ(Takvim Bilimi): Tarihi olayların ZAMANlarını belirleyerek, meydana geliş sıralarını düzenler.

NOT: Ayrıca Tarih araştırmalarında Neden-Sonuç ilişkisi kurulmasını kolaylaştırır.

4) PALEOGRAFYA: Eski yazıların okunmasını sağlayan bilim dalıdır.

DİKKAT : Paleografya Tarih Öncesi dönemlerin aydınlatılmasında tarihe yardımcı olamaz. Çünkü Tarih yazı ile başlar. Yani Tarih öncesinde yazı yoktur.

5) EPİGRAFYA(Kitabeler Bilimi): Taş, mermer gibi sert cisimler üzerine yazılan yazıları inceler.

DİKKAT : Epigrafya Tarih Öncesi dönemlerin aydınlatılmasında tarihe yardımcı olamaz. Çünkü Tarih yazı ile başlar. Yani Tarih öncesinde yazı yoktur.

6) SOSYOLOJİ (Toplum Bilimi): İnsan sosyal bir varlıktır. tarihi olayların gerçekleşmesi bir sosyal ortamın içinde olmuş ve mutlaka buna etki etmiştir. Tarih insanın, neyi, neden yaptığını anlamaya çalışırken sosyolojiden yararlanır.

7) ANTROPOLOJİ: Fiziki Antropoloji Toplumların ırk yapılarını inceler., Kültürel Antropoloji ise toplumların kültürlerini inceler.

DİKKAT : Tarih Öncesi dönemlerin araştırılmasında arkeolojiden sonra tarihe en çok yardımcı olan bilimdir.

8) FİLOLOJİ:(Dil Bilimi): Dilleri ve diller arasındaki bağları inceler. 

9) ETNOGRAFYA: Örf,adet, gelenek ve görenekleri inceler.

10) DİPLOMATİK: Günümüze kadar gelmiş olan resmi belgeleri, fermanları vb. inceler.

DİKKAT 1: Diplomatik Tarih Öncesi dönemlerin aydınlatılmasında tarihe yardımcı olamaz. Çünkü Tarih yazı ile başlar. Yani Tarih öncesinde yazı yoktur.

DİKKAT 2 : Günümüze yakın devirlerin aydınlatılmasında tarihe en çok yardım eden bilim

11) SİCİLİOGRAFİ (Mühür bilimi): Resmi belgelerdeki mühürleri inceler.

DİKKAT: Siciliografi Tarih Öncesi dönemlerin aydınlatılmasında tarihe yardımcı olamaz. Çünkü Tarih yazı ile başlar. Yani Tarih öncesinde yazı yoktur.

12) NÜMİZMATİK (Meskukat) (Paralar bilimi): Eski Paraları inceler.

DİKKAT: Nümizmatik Tarih Öncesi dönemlerin aydınlatılmasında tarihe yardımcı olamaz. Çünkü Tarih yazı ile başlar. Ve her paranın üzerinde mutlaka yazı vardır.

13) HERALDİK: arma ve özel işaretleri inceler.

14) ONOSMATİK (Yer adları bilimi) : Yer adlarının anlamlarını ve geçmişlerini inceler.

15) KİMYA : KARBON 14 YÖNTEMİ ile bulunan bir eserin yaşının hesaplanması için kullanılır.