• Fransız ihtilalı olduğunda Avrupa’da çok uluslu ve mutlak monarşi ile yönetilen devletler vardı. İhtilalın kendileri için tehlikesini anlayan bu devletlerle, Fransa arasında İhtilal Savaşları başladı.

Bu devletler;

  • İngiltere 
  • Avusturya
  • Prusya,
  • Sicilya,
  • Piyomente,
  • Rusya’dır.

 

  • 1792-1815 tarihleri arasında Napolyon, yenilediği ordusu ve “her millete bir devlet” sloganı ile koalisyon güçlerine karşı önemli başarılar kazanmıştır.

DİKKAT: bu savaşlar sırasında Napolyon en büyük rakibi olarak gördüğü İngiltere’yi yenmek için sömürgeleri ile bağlantısını kesmeyi planlamış, bu amaçla Osmanlı toprağı olan Mısır’a saldırmıştır. Napolyon’un donanması  Ebukır önlerinde İngilizler tarafından yenilgiye uğratılmıştır. Ayrıca Cezzar Ahmet Paşa komutasındaki Nizam-ı Cedid askerleri Akka kalesi önlerinde Napolyon’a ilk yenilgisini yaşatmıştır. Mısır işgalinden bir sonuç alamayan Napolyon Fransa’ya dönmüştür.

YORUM: Napolyon’un Rusya’yı işgal etmeye kalkması en büyük hatası olarak değerlendirilir. (Tıpkı HİTLER gibi) Moskova’yı ele geçirmeyi başarsa da Rusya’nın zorlu koşulları ordusunun yıpranmasına neden olmuştur. (TOLSTOY’un SAVAŞ VE BARIŞ adlı eseri bu olayı anlatır.)

  • Napolyon’un, Waterloo Savaşında yenilmesi ile savaş bitmiş ve Avrupalı Devletler, İhtilal ve Napolyon sonrası Avrupa’nın durumunu belirlemek için Viyana Kongresi’ni toplamışlardır.

VİYANA KONGRESİ (1815)

  • İhtilal savaşları yüzünden bozulan Avrupa’nın siyasal durumunu düzeltmek ve Avrupa’nın gelecekte alacağı durumu belirtmek ve saptamak amacıyla tüm Avrupa Devletleri Viyana’da büyük bir kongre topladılar.
  • Dört devlet, yani İngiltere, Avusturya, Rusya ve Prusya kongrede etkili olmuşlardır.
  • Kongreye, Avusturya Başbakanı Prens Meternich başkanlık etti.
  • Kongreye Meternich’in görüşleri damga vurdu. Meternich’e göre “Fransız ihtilalı, tüm avrupa devletleri için tehlikeydi. Çünkü bu devletlerin çoğu çok uluslu, hepsi monarşi ile yönetilen devletlerdi. bu yüzden ihtilalın fikirlerinin yayılmaması için hep birlikte hareket edeceklerdi.”
  • Sonuç olarak, bu kongrede meternik sistemi olarak bilinen esaslar kabul edildi.

Sisteme göre:

  • Avrupa’nın herhangi bir yerinde Fransız İhtilalından yayılan fikirler nedeniyle isyan çıkarsa bu devletler birlikte hareket edecekler. İsyan çıkan ülkeye yardım edeceklerdi.
  • Viyana kongresinde Meternik sisteminin kabul edilmesiyle Avrupa’da başlayan döneme Restorasyon Devri denir.

Ancak

  • Bu kongrede Fransız İhtilalı’nın yaydığı hürriyet, milliyet ve eşitlik prensipleri göz önünde tutulmamış, sırf siyasal emel ve istekler üzerine kararlar verilmiştir.
  • Bundan dolayı Avrupalı Devletler Viyana Kongresi kararlarını yürütebilmek için silaha başvurmak zorunda kalmışlardır.
  • Meternik sistemi ve Restorasyon devri Yunan İsyanı’na (1827 Navarin baskını) kadar sürmüştür. Aldıkları kararları Osmanlı Devleti’nde Yunan ayaklanması çıkınca uygulamadılar ve Yunan isyanlarına destek verdiler. Böylece Meternich sistemi çöpe gitti ve Restorasyon devri bitti.

NOT: Viyana Kongresine Osmanlı Devleti katılmamıştır. Çünkü böyle bir konferansta Balkan sorununun gündeme geleceğinden ve ödün vermek zorunda kalacağından çekiniyordu.

DİKKAT: Ayrıca “ŞARK MESELESİ” tabiri ilk kez bu kongrede kullanılmıştır. ŞARK, kelime manası olarak “doğu” anlamına gelir. Avrupa’nın doğusu yani Osmanlı Devleti kastedilmiştir. Avrupalı Devletler “Hasta adam” durumundaki Osmanlı Devleti’ni nasıl paylaşacaklarını görüşmüşlerdir. Paylaşım konusunda yaşadıkları anlaşmazlık Osmanlı Devleti’nin belki bir yüzyıl daha ayakta kalmasının temel sebebi olacaktır. ŞARK MESELESİ Avrupa’nın yaklaşık 150 yıl boyunca ana gündem maddesi olacaktır.

NOT: Ayrıca Tüm önlemelere rağmen ihtilalın yayılması engellenememiş, Avrupa’da 1830 ve 1848 ihtilalları çıkmıştır.