TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ TARİHİNİ ÜÇ BÖLÜME AYIRARAK İNCELEYEBİLİRİZ.

  • KURULUŞ DÖNEMİ

                                 —- HAÇLI SEFERLERİ

  • YÜKSELME DÖNEMİ

                                —- KÖSEDAĞ SAVAŞI VE MOĞOLLAR

  • DAĞILMA VE YIKILIŞ DEVRİ

 

KURULUŞ DÖNEMİ

  • Anadolu Fatihi olarak tarihe geçen Kutalmış oğlu Süleyman Şah tarafından başkent İznik olmak üzere kurulmuştur.
  • Büyük Selçuklu hükümdarı Melikşah 1077 de Süleyman Şah’a hükümdarlık unvanı veren bir de ferman göndermiştir. Ayrıca Abbasi halifesi de gönderdiği “menşur” ile Süleyman Şah’ın hükümdarlığını onaylamıştır.
  • Süleyman Şah’ın güney Anadolu’da yaptığı fetihler Suriye Selçuklu Sultanı Tutuş ile aralarının açılmasına ve savaşmalarına neden olmuştur. Süleyman Şah bu savaşta yenilmiş ve ölmüştür.
  • Mezarı Suriye’de ki “Caber Kalesi’nde Türk Mezarı” olarak tanınmaktadır.

DİKKAT: Suriye sınırları içindeki Caber Kalesi Lozan antlaşmasında Türk toprağı sayılmış, Türk askeri tarafından korunmuştur. Ancak son dönemdeki gelişmeler nedeniyle Türk askerinin güvenliği gerekçesiyle Türbe Türkiye sınırları içerisine taşınmış ve kale boşaltılmıştır.

  • Süleyman Şah’ın ölümünün ardından Selçuklu tahtına I. Kılıçaslan geçmiştir.
  • Onun döneminde Haçlı Seferleri başlamıştır. Kılıçaslan 1. Seferin ilk dalgasına karşı bir savaş yapmış galip gelse de ağır kayıplar vermiştir. Bundan sonra taktik değiştirerek Haçlı ordularının karşısına doğrudan çıkmamış, pusu ve yıpratma saldırı ile zarar vermeye çalışmıştır. (Örneğin ilk sefere katılan haçlı ordusu 600 bin iken Kudüs’e ulaşabilenlerin sayısı 50 bin olmuştur.)

NOT: Bu süreçte Başkent iznik’ten Konya’ya taşınmıştır.

 

HAÇLI SEFERLERİ 5. KONUDA AYRINTILARI İLE İŞLENMİŞTİR.

 

YÜKSELME DÖNEMİ:

II. Kılıçaslan dönemi:

Miryakefalon Savaşı (1176):

Haçlı Seferleri’nin Türkler üzerindeki etkisinden yararlanmak amacı ile Türkleri, Anadolu’dan tamamen atmak isteyen Bizanslıları Miryakefalon (Sandıklı – Çivril yöresinde) Savaşı’nda ağır bir yenilgiye uğratmıştır.

Bu zafer;

  • Bizanslıların, Türkleri Anadolu’dan atma umutları son bulmuş,
  • Türkler kesin olarak Anadolu’ya yerleşmişlerdir,
  • Bizanslılar, bundan sonra ellerindeki toprakları koruyabilmek için tamamen savunmaya geçmişlerdir,
  • Bu savaş Türk dünyası için YURT TUTAN savaştır.
  • III. Haçlı Seferi’nin yapılma nedenlerinden biri olmuştur

NOT: Bu zaferden sonra Avrupalılar, Anadolu’ya “TÜRKİYE / Türk Yurdu” demişlerdir. 

I. Gıyaseddin keyhüsrev dönemi:

  • Trabzon İmparatorluğu’ndan Samsun yörelerini alarak Karadeniz ticaretini güvence altına almıştır,
  • İznik Rum İmparatorluğu’ndan Antalya’yı almış ve denizciliğe yönelmiş,
  • Venediklilerle ilk uluslar arası ticaret antlaşmasını imzalamıştır.

I. Alaeddin Keykubat dönemi;

  • Anadolu Selçukluları’nın her bakımdan en parlak dönemi olmuştur.
  • Bugünkü Alanya’yı (Kalonoros – Alaiye) fethetmiş, tersane yaptırarak denizciliğe önem vermiştir.
  • Kırım’daki “Suğdak”ı ele geçirerek İpek Yolu’nun Karadeniz’e açılan önemli kapısına sahip olmuş, Kıpçak Beylerini ve Rus Knezlerini egemenliği altına almıştır.

Yassı Çemen Savaşı (1230):

Moğolların (İlhanlıların) önünden çekilerek Doğu Anadolu’ya gelen Harzemşahların Selçuklularla anlaşma yerine “Ahlat”ı almak istemeleri, I. Alaeddin Eyyubilerle anlaşarak Harzemşahları Yassı Çemen Savaşı’nda ağır bir yenilgiye uğratmışlardır.

Bu savaşın sonucunda:

  • Harzemşahlar tarih sahnesinden tamamen silindi.
  • Moğollar ile Türkiye Selçuklu Devleti komşu oldu.
  • Moğol tehdidi öncesi Selçuklu devleti kan kaybetti.

Yassı Çemen Savaşı’ndan kısa bir süre sonra Celalettin Harzemşah’ın ölümü (1231) üzerine Harzemşahlar Devleti’nin yıkılmıştır.

NOT : Alaeddin Keykubat Siyasi dehası ile kendi döneminde Moğolların Anadolu’ya girişlerini önlemiştir.

DAĞILMA ve YIKILIŞ DEVRİ 

6. KONU, MOĞOLLAR ANADOLU’DA KONUSU İÇERİSİNDE İŞLENECEKTİR.